Bài Ðọc I: Xh 3, 1-8a. 13-15
“Ðấng hiện hữu sai tôi đến với anh em”.
Bài trích sách Xuất Hành.
Trong những ngày ấy, Môsê chăn chiên cho ông nhạc là Giêtrô, tư tế xứ Mađian. Ông lùa đoàn chiên qua sa mạc, đến núi Horeb là núi của Thiên Chúa. Thiên Chúa hiện ra với ông trong ngọn lửa cháy từ giữa bụi gai. Ông nhìn thấy bụi gai bốc lửa, nhưng không bị thiêu rụi. Môsê nói: “Ta hãy lại xem cảnh tượng kỳ lạ này, vì sao bụi gai không bị thiêu rụi”.
Thiên Chúa thấy ông lại xem, từ giữa bụi gai Người gọi ông: “Môsê! Môsê!” Ông thưa: “Dạ con đây!” Chúa nói: “Ngươi đừng đến gần đây. Hãy cởi dép ở chân ra, vì chỗ ngươi đang đứng là nơi thánh”. Chúa lại nói: “Ta là Thiên Chúa của Tổ phụ ngươi. Thiên Chúa của Abraham, Thiên Chúa của Isaac, Thiên Chúa của Giacóp”. Môsê che mặt, vì không dám nhìn Thiên Chúa. Chúa nói: “Ta đã thấy dân Ta phải khổ cực ở Ai-cập. Ta đã nghe tiếng chúng kêu than kẻ đốc công áp bức. Ta biết nỗi đau khổ của chúng, nên Ta xuống cứu chúng thoát khỏi tay người Ai-cập và đưa ra khỏi đất ấy đến miền đất tốt tươi rộng lớn, đất tràn trề sữa và mật”.
Môsê thưa với Thiên Chúa rằng: “Này con sẽ đến với con cái Israel và bảo họ: Thiên Chúa của tổ phụ anh em đã sai tôi đến với anh em. Nếu họ hỏi con: “Tên Người là gì?”, con sẽ nói sao với họ?” Thiên Chúa nói với Môsê: “Ta là Ðấng Tự Hữu”. Chúa nói: “Ngươi sẽ bảo con cái Israel thế này: “Ðấng Tự Hữu sai tôi đến với anh em”.
Thiên Chúa lại nói với Môsê: “Ngươi sẽ bảo con cái Israel thế này: “Thiên Chúa của tổ phụ anh em, Thiên Chúa của Abraham, Thiên Chúa của Isaac, Thiên Chúa của Giacóp sai tôi đến với anh em”. Ðó là danh Ta cho đến muôn đời, đó là danh Ta phải ghi nhớ qua mọi thế hệ”.
Ðó là lời Chúa.
Ðáp: Chúa là Ðấng từ bi và hay thương xót.
Xướng: 1) Linh hồn tôi ơi, hãy chúc tụng Chúa, và toàn thể con người tôi, hãy chúc tụng danh Người. Linh hồn tôi ơi, hãy chúc tụng Chúa, và chớ khá quên mọi ân huệ của Người.
Ðáp: Chúa là Ðấng từ bi và hay thương xót.
2) Người đã thứ tha cho mọi điều sai lỗi, và chữa ngươi khỏi mọi tật nguyền. Người chuộc mạng ngươi khỏi chỗ vong thân, Người đội đầu ngươi bằng mão từ bi, ân sủng.
Ðáp: Chúa là Ðấng từ bi và hay thương xót.
3) Chúa thi hành những sự việc công minh, và trả lại quyền lợi cho những người bị ức. Người tỏ cho Môsê được hay đường lối, tỏ công cuộc Người cho con cái Israel.
Ðáp: Chúa là Ðấng từ bi và hay thương xót.
4) Chúa là Ðấng từ bi và hay thương xót, chậm bất bình và hết sức khoan nhân. Nhưng cũng như trời xanh cao vượt trên trái đất, lòng nhân Người còn siêu việt hơn thế trên kẻ kính sợ Người.
Ðáp: Chúa là Ðấng từ bi và hay thương xót.
Bài Ðọc II: 1 Cr 10, 1-6. 10-12
“Ðời sống dân chúng đối với Môsê trong hoang địa được viết ra để răn bảo chúng ta”.
Bài trích thư thứ nhất của Thánh Phaolô Tông đồ gửi tín hữu Côrintô.
Anh em thân mến, tôi không muốn để anh em không hay biết điều này, là tất cả cha ông chúng ta đã được ở dưới áng mây, đi ngang qua biển và tất cả nhờ Môsê mà được thanh tẩy, dưới áng mây và trong lòng biển; tất cả đã ăn cùng một thức ăn thiêng liêng, và uống cùng một thức uống thiêng liêng. Thật vậy, tất cả đã uống nước phát xuất từ tảng đá thiêng liêng đi theo họ: tảng đá ấy chính là Chúa Kitô. Tuy nhiên, không phải phần đông trong họ đã sống đẹp lòng Chúa, vì họ đã bị gục ngã trong hoang địa.
Bao nhiêu sự kiện đó nêu gương cho chúng ta, để chúng ta đừng chiều theo những dục vọng xấu xa như những người đó đã chiều theo. Anh em đừng lẩm bẩm kêu trách như một số người trong bọn họ đã làm, và đã vong mạng bởi tay một sứ thần huỷ diệt. Những việc đó đã xảy đến cho họ để làm gương, và đã được ghi chép để răn bảo chúng ta là những người đang sống trong thời đại cuối cùng. Thế nên, ai tưởng mình đang đứng vững, hãy ý tứ kẻo ngã.
Ðó là lời Chúa.
Câu Xướng Trước Phúc Âm: 2 Cr 6, 2
Này là lúc thuận tiện, này là ngày cứu độ.
Phúc Âm: Lc 13, 1-9
“Nếu các ngươi không ăn năn hối cải, thì tất cả các ngươi cũng sẽ bị huỷ diệt như vậy”.
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca.
Khi ấy, có những kẻ thuật lại cho Chúa Giêsu về việc quan Philatô giết mấy người Galilê, làm cho máu họ hoà lẫn với máu các vật họ tế sinh. Ngài lên tiếng bảo: “Các ngươi tưởng rằng mấy người xứ Galilê bị ngược đãi như vậy là những người tội lỗi hơn tất cả những người khác ở xứ Galilê ư? Ta bảo các ngươi: không phải thế. Nhưng nếu các ngươi không ăn năn hối cải, thì tất cả các ngươi cũng sẽ bị huỷ diệt như vậy. Cũng như mười tám người bị tháp Silôe đổ xuống đè chết, các ngươi tưởng họ tội lỗi hơn những người khác ở Giêrusalem ư? Ta bảo các ngươi: không phải thế. Nếu các ngươi không ăn năn hối cải, thì tất cả các ngươi cũng sẽ bị huỷ diệt như vậy”.
Ngài nói với họ dụ ngôn này: “Có người trồng một cây vả trong vườn nho mình. Ông đến tìm quả ở cây đó mà không thấy, ông liền bảo người làm vườn rằng: “Kìa, ba năm nay ta đến tìm quả cây vả này mà không thấy có. Anh hãy chặt nó đi, còn để nó choán đất làm gì!” Nhưng anh ta đáp rằng: “Thưa ông, xin để cho nó một năm nay nữa, tôi sẽ đào đất chung quanh và bón phân; may ra nó có quả chăng, bằng không năm tới ông sẽ chặt nó đi”.
Ðó là lời Chúa.
BÀI 1: TÔI SẼ VUN XỚI
Suy Niệm
Giáo Hội cho đọc Bài Tin Mừng này trong Mùa Chay
vì qua bài đọc này, Đức Giêsu khẩn thiết mời ta hối cải.
Ai cũng biết hối cải, hoán cải hay sám hối là quan trọng.
Nhưng chúng ta vẫn thường nghĩ
hối cải không phải là chuyện của mình
nhưng là chuyện của người khác, của những kẻ tội lỗi.
Khi Đức Giêsu đang giảng về hối cải (Lc 12,57-59),
có mấy người đến kể cho Ngài nghe một chuyện kinh khủng.
Đó là chuyện quan Philatô giết một số người vùng Galilê,
lấy máu của họ hòa với máu của các con vật họ đang dâng.
Mà chuyện ấy lại xảy ra ngay trong khuôn viên Đền thờ.
Không rõ mấy người kể chuyện có mục đích gì.
Họ có muốn Đức Giêsu lên tiếng chống lại Philatô không?
Họ có coi những ai bị giết là tội nhân, bị Chúa phạt không?
Đức Giêsu không muốn giải thích tại sao có tai họa đó.
Ngài chỉ mạnh mẽ loại bỏ lối suy nghĩ cho rằng
những người Galilê đã chết bi thảm là những kẻ phạm tội
nặng hơn những người Galilê còn đang sống (Lc 13,2).
Hơn nữa, Ngài muốn qua biến cố đau thương này
đưa người ta ra khỏi sự tự mãn và bình an giả tạo,
để thay vì xét đoán các nạn nhân, thì quay vào lòng mình.
Mọi thảm kịch xảy ra đều là lời mời gọi tôi hoán cải.
Đức Giêsu còn kể thêm một chuyện buồn khác.
Chuyện tháp Si-lô-ác đè chết mười tám người ở Giêrusalem.
Những tai nạn chết chóc vẫn cứ xảy ra hàng ngày quanh ta.
Nếu ta còn được an toàn, thì không phải vì ta thánh hơn,
nhưng vì Chúa còn cho ta thời giờ để hối cải.
Dụ ngôn cây vả sau đây minh họa cho ta thấy điều đó.
Ông chủ đã trồng một cây vả trong vườn nho của mình.
Ông biết rõ chỗ đứng của cây vả trong vườn.
Nó cũng có chỗ đứng trong trái tim ông.
Ông phải chờ nhiều năm mới được phép ăn trái của nó:
chờ ba năm sau khi nó bói những trái đầu tiên,
chờ thêm một năm để dành của đầu mùa cho Chúa (Lv 19,23-25).
Tiếc thay, khi ông được phép ăn thì cây lại không có trái.
Năm nào, vào mùa vả, ông cũng đến, tìm trái mà không thấy.
Ông tiếp tục chờ, kiên nhẫn chờ đủ ba năm.
Chẳng ai dám bảo là ông nóng nảy hay độc ác
khi ông nói với người làm vườn: “Anh chặt nó đi!”
Chặt đi cây vả mà ông quan tâm và yêu mến
là một quyết định khó khăn, nhưng hợp lý.
Ông đã hy vọng, đã chờ và đã thất vọng nhiều lần.
Ông đành phải ra lệnh chặt đi khi thất vọng thành tuyệt vọng.
Chặt đi để dành đất màu cho các cây khác, vậy thôi.
Không ai có thể ngờ được một mệnh lệnh như thế
lại có thể bị can ngăn bởi người làm vườn.
Anh này lịch sự xin ông chủ đừng chặt ngay.
Anh xin cho cây vả được sống thêm một năm nữa.
Chẳng những thế anh còn hứa sẽ chăm chút cho cây.
“Tôi sẽ vun xới chung quanh và bón phân cho nó.”
Anh còn niềm hy vọng tuy nhỏ nhoi, nhưng chưa bao giờ tắt.
Anh hy vọng sang năm nó sẽ có trái.
Nếu không, chặt đi cũng chẳng muộn (Lc 13,8-9).
Dụ ngôn cây vả không ra trái đã kết thúc ở đó.
Không thấy ông chủ nói gì, chắc ông đồng ý với anh.
Cũng không rõ cây vả năm sau có ra trái không.
Có thể coi ông chủ của cây vả là hình ảnh của Thiên Chúa.
Một Thiên Chúa sáng tạo, quan tâm và hy vọng nơi con người.
Một Thiên Chúa chờ đợi và thất vọng vì con người.
Một Thiên Chúa có tình yêu bị từ chối, nên đành đoạn tuyệt.
Tuy nhiên, đây cũng là một Thiên Chúa mềm mại,
có thể đổi ý, chứ không cứng nhắc.
Có thể coi người làm vườn là hình ảnh của Đức Giêsu.
Một Đấng xin Cha trì hoãn để cây vả được sống thêm.
Một Đấng tận tâm tạo điều kiện tốt để cây vả sinh trái.
Chuyện cây vả thật ra cũng là chuyện của chúng ta.
Chúng ta là cây vả, có trách nhiệm sinh trái nhiều và ngon.
Cả ông chủ và người làm vườn đều chịu chờ một năm nữa…
“Nếu không, xin ông hãy chặt nó đi.”
Cầu Nguyện
Lạy Chúa, con cám ơn Chúa
về tất cả những điều Chúa đòi hỏi nơi con trong suốt cuộc đời.
Chúc tụng Chúa về thời đại con đang sống.
Chúc tụng Chúa về những giờ phút sướng vui
và những ngày tủi thân buồn bã.
Chúc tụng Chúa về cả những gì
Chúa đã không cho con được hưởng.
Lạy Chúa, xin đừng sa thải
người tôi tớ bất xứng và lười biếng của Chúa đây.
Ôi lạy Chúa khôn ngoan, nhân hậu và yêu thương,
xin đừng đuổi con xa Chúa.
Xin giữ con để con luôn phụng sự Chúa trong suốt đời con.
Xin giữ con để con phục vụ bất cứ điều gì Chúa muốn.
Dù khi mỏi mệt, dù khi chán chường,
con xin Chúa vẫn luôn kiên nhẫn,
để không bao giờ mỏi mệt về con,
và giữ con luôn luôn phụng sự Chúa.
Xin Chúa đến giúp con,
ban cho con ơn bắt đầu và lại bắt đầu,
cho con biết cậy trông
cả những khi cùng đường tuyệt vọng,
cho con tin chắc rằng Chúa sẽ thắng,
một chiến thắng huy hoàng nơi con.
(Karl Rahner)
BÀI 2: HẠI ĐẤT
Suy Niệm
Ðiều làm chúng ta khó sám hối
đó là cảm thấy mình ở trong tình trạng an toàn.
Ðức Giêsu nói về hai biến cố nóng hổi tính thời sự,
một do sự tàn ác của Philatô, một do tai nạn lao động.
Cả hai đều dẫn đến cái chết thảm khốc:
những người Galilê bị đổ máu ngay lúc dâng lễ ở Ðền Thờ,
mười tám người chết vì bị tháp Silôa đè bẹp.
Vào thời Ðức Giêsu, họ bị coi là kẻ có tội, nên bị Chúa phạt.
Những người khác dễ nghĩ mình vô tội, vì còn được bình yên.
Ðiều này đưa đến sự tự hào và an toàn giả tạo.
“Ðừng tưởng…”: Ðức Giêsu đưa ta ra khỏi ảo tưởng về mình.
Ngài nhắc mọi người sám hối vì biết ai nặng tội hơn ai.
Lúc còn được sống yên lành là lúc cần hoán cải.
Có thể đây là cơ hội cuối cùng, trước khi cái chết ập xuống.
Cây vả trong dụ ngôn cũng ở trong tình trạng an toàn.
Nó không cho trái độc, không làm hại nho, không phá cảnh quan.
Nó chỉ phạm một tội thôi: tội làm hại đất,
tội sử dụng đất màu mỡ mà không sinh trái.
Chúng ta có thể cảm thấy an toàn như cây vả cằn cỗi.
Tự hào vì mình không làm điều xấu, chẳng làm hại ai,
nhưng lại quên rằng mình đã phạm tội là không làm điều tốt,
những điều tốt có thể làm được và phải làm.
Có bao nén bạc Chúa giao không được đầu tư (Mt 25,18),
bao người túng thiếu mà ta không giúp đỡ (Mt 25,42).
Khi không làm điều tốt cho đời, cho người,
ta tiếp thêm sức mạnh cho sự dữ tác oai tác quái.
Sống đạo không phải chỉ là lo tránh tội,
mà còn là tích cực gieo rắc phát huy cái tốt.
Một Kitô hữu sống an phận, cằn cỗi là một phản chứng.
Thế giới cần những Kitô hữu dấn thân biết bao!
Dụ ngôn cây vả cho ta thấy khuôn mặt Thiên Chúa.
Chúa Cha là người chủ vườn kiên nhẫn: “Ðã ba năm nay…”
Ngài đã nuôi bao hy vọng: “Tôi ra tìm trái mà không thấy”.
Quyết định chặt cây chỉ đến sau những lần hụt hẫng.
Ngài chỉ phạt khi đã làm đủ cách để lay động tim ta.
Chúa Giêsu là người làm vườn kiên nhẫn không kém:
“Xin ông cứ để nó lại năm nay nữa”.
Ngài không ngừng ấp ủ chút hy vọng mong manh:
“Tôi sẽ vun xới, bón phân, may ra sang năm nó có trái”.
Nhưng đừng quên lời đe dọa cuối cùng:
“Nếu không ông chủ cứ chặt nó đi”.
Kiên nhẫn, hy vọng, chăm bón, nhưng cương quyết đòi hỏi:
đó là thái độ của Thiên Chúa đối với tội nhân.
Ðức Giêsu vừa thôi thúc chúng ta mau mau hoán cải,
vừa chấp nhận cho ta có thời gian trì hoãn.
Hoán cải là đón lấy những săn sóc tế nhị của Chúa,
là đừng để thui chột những ơn lành Ngài ban.
Mùa Chay không phải chỉ là để thú tội,
mà còn thú cả sự cằn cỗi, ì ạch của mình.
Ước gì cây đời của ta có nhiều trái hơn và ngọt hơn.
Gợi Ý Chia Sẻ
1. Tội thiếu sót việc bổn phận, tội sống vô trách nhiệm, tội không làm điều lẽ ra phải làm: có khi nào bạn phạm những tội này không? Bạn có thấy xã hội xấu đi vì nhiều người thản nhiên phạm thứ tội này không?
2. Bạn nghĩ gì về cây vả của đời bạn? Tình trạng này hiện nay của nó ra sao? Làm sao để có thêm nhiều trái ngọt?
Cầu Nguyện
Lạy Chúa Giêsu,
xin dẫn con vào nhà của con,
căn nhà của trái tim,
căn nhà vừa quen vừa lạ.
Xin hãy cho con thấy
những phức tạp, rắc rối, những che đậy, giằng co,
những mâu thuẫn và vô lý nơi con.
Xin hãy cho con thấy
những nhỏ mọn, ích kỷ,
những yếu đuối, khô khan,
những cứng cỏi và tự ái nơi con.
Xin cho con ý thức
những lo âu, sợ hãi
đang đè nặng làm con ngột ngạt,
những nỗi đau thầm kín khiến đời con mất vui,
những vết thương không biết bao giờ lành,
những đổ vỡ khiến lòng con khép lại.
Lạy Chúa Giêsu,
xin giúp con dọn những bề bộn nơi tim con.
Xin biến đổi tim con, để nó trở nên đơn sơ hơn,
hồn nhiên hơn và tươi tắn hơn.
Ước gì con nhìn mọi sự, mọi người,
bằng trái tim bao dung của Chúa.
Và ước gì khi đã ra khỏi nỗi bận tâm về mình,
trái tim con được nhẹ nhàng hơn và tự do hơn
để yêu mến mọi người. Amen.
Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu, SJ